Daryl Haldane là một người đàn ông có thân hình nhỏ nhắn nhưng không kém phần bảnh bao, có đôi má hồng hào của một người đam mê rượu whisky và khả năng kể chuyện vô cùng truyền cảm khi ông chia sẻ về niềm yêu thích của mình. Đó là câu chuyện về Bowmore thành lập vào năm 1779 và hành trình trở thành nhà máy chưng cất hoạt động lâu đời nhất trên hòn đảo Islay huyền diệu của Scotland. Và gần đây, họ đang phát hành một kho báu mới – những loại rượu whisky được cất giữ trong hầm rượu dưới đáy đại dương, cuối cùng cũng được công khai với thế giới bên ngoài theo dạng phiên bản có hạn.

Read on in English

Kho báu bao gồm một loạt các sản phẩm kết hợp với Aston Martin và một loại rượu 50 năm tuổi hiếm có khác – Bowmore 1969. 

Nhà máy chưng cất Bowmore đã trải qua thời kỳ hoàng kim vào những năm 1960. “Giống như Túi Birkin hoặc xe hơi Mclaren F1, các thương hiệu có một thời kì đỉnh cao của nó, và đối với Bowmore – hoặc rượu whisky Scotland nói chung – những năm 1960 chính là thời điểm đáng nhớ nhất”, Daryl mỉm cười, thể hiện rõ ông là một người hâm mộ cuồng nhiệt.

Chúng tôi đang ở Singapore, nơi cách xa Scotland hàng ngàn dặm, để ra mắt bộ sưu tập các loại rượu whisky lâu năm của Bowmore. Scotland hiện đang là mùa đông, “hoặc chúng tôi hay gọi là mùa của whisky”, Daryl – Giám đốc Khách hàng Cá nhân của Beam Suntory, chủ sở hữu Nhà máy chưng cất Bowmore cho biết. 

Nếu không đi những chuyến như thế này, thì giờ có lẽ ông ấy đang mặt tại quê hương Edinburgh của mình, ngồi bên cạnh một lò sưởi nào đó và nhâm nhi một ly Bowmore 18 tuổi. 

“Rượu whisky Bowmore 18 tuổi là tiền thân của các loại rượu whisky Bowmore lâu đời hơn. Bạn có thể nhận ra thoang thoảng hương vị tuyệt vời của trái cây nhiệt đới và hương vị này sẽ càng trở nên mạnh mẽ hơn sau nhiều năm chưng cất, kèm theo đó là những kĩ thuật chưng cất phức tạp, với một chút hương vị khói…”

“Hương vị không chỉ gợi nhớ ký ức, nó còn là một khởi đầu mới”

Daryl sinh ra ở Fife. Ông nội và bố ông đều là quân nhân hải quân nên ông lớn lên trong căn cứ quân sự. 

“Thật ra, sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự, ông nội tôi đã gia nhập lực lượng bảo vệ bờ biển. Ông ấy làm việc ca đêm. Trên đường về nhà, ông ấy sẽ mua một ít cá – đôi khi là cá trích muối hun khói. Tôi vẫn gọi chúng là ‘cá ăn sáng’. Đó là lần đầu tiên tôi tiếp xúc với hương vị khói. Và Bowmore, mặc dù hương vị khói rất tinh tế, nhưng nó đưa tôi trở về tuổi thơ”, ông nở nụ cười rạng rỡ. “Hương vị không chỉ gợi nhớ ký ức, nó còn là một sự khởi đầu mới”.

Vùng Đất Linh Thiêng

Islay, hòn đảo cực nam của quần đảo Nội Hebrides, nằm cách Fife gần 200 dặm về phía tây ngoài khơi bờ biển. 

Daryl mô tả vùng đất là “một chốn linh thiêng”. Để chứng minh trên đời thực sự tồn tại một cuộc hành hương bất tận của những người yêu thích rượu whisky đến hòn đảo này.

Hiện có tám hoặc chín nhà máy chưng cất đang hoạt động trên đảo Islay, Daryl giải thích, và một số nhà máy khác sắp được thành lập. Nhưng danh tiếng toàn cầu của Islay không tương xứng với quy mô nhỏ bé của nó bởi nơi đây chỉ có diện tích 620 km².

“Điều đó có nghĩa là, trên Islay có một sự hạn chế về không gian. Nhà máy chưng cất lớn nhất hiện nay trên Islay là Nhà máy chưng cất Caol Ila, nơi sản xuất 3 triệu lít rượu mỗi năm. Bowmore là một nhà máy chưng cất nhỏ, sản xuất ít hơn khoảng 1 triệu lít so với Caol Ila – đặc biệt là khi so sánh với Macallan, nơi sản xuất 16 triệu lít mỗi năm trên đất liền Scotland”.

Điều đó một phần là do hậu cần, Daryl giải thích. “Đối với Bowmore, và mọi nhà máy chưng cất ở Islay thật sự là một thử thách, khi bạn phải đưa các thùng rượu vào và ra khỏi đảo. Vì vậy, trên thực tế, rất nhiều rượu whisky được đưa khỏi đảo và cho vào thùng rượu trên đất liền”, anh nói thêm.

Mọi người đều đồng ý rằng điều đó đáng để nỗ lực. Nơi hẻo lánh nhiều gió này, được mệnh danh là ‘đảo rượu whisky’, nổi tiếng với việc sản xuất các loại rượu whisky mạnh mẽ, có mùi than bùn như Ardbeg và Laphroaig, và cả những loại whisky như Bowmore, với mùi vị rất phong phú, kèm theo một chút ngọt ngào tinh tế và chỉ có một chút hương khói.

Sự Hồi Sinh Của Hương Vị 

Có lẽ nhờ vào quy trình tại nhà máy chưng cất Bowmore mà hương vị rượu whisky của họ theo thời gian không bị quá tải bởi hương vị gỗ sồi hoặc rơi vào trạng thái phát triển đình trệ. Thay vào đó, mỗi loại rượu đều thể hiện một nét đặc trưng sôi nổi, độc nhất vô nhị.

“Thông thường khi rượu whisky được để lâu, chúng sẽ trở thành những phiên bản cũ hơn của những gì chúng đã từng có”, Daryl giải thích. “Nhiều hương gỗ hơn, nhiều mùi vị hơn, nhiều hương gỗ sồi hơn và điều này thật sự tuyệt vời. Bowmore thú vị ở chỗ là chúng ta thấy hương vị trái cây nhiệt đới sẽ càng hiện rõ hơn khi nó được để lâu năm. Đó là một hiện tượng độc đáo, cứ như hương vị được sống lại vậy”.

Mạch Nha Thủ Công Trên Sàn Đá

“Có hơn 140 nhà máy chưng cất mạch nha tư nhân đang hoạt động ngày nay ở Scotland,” Daryl cho biết. “Nhưng Bowmore là một trong số tám nhà máy duy nhất tiếp tục chuẩn bị mạch nha theo cách truyền thống này: mạch nha được trải ra trên sàn đá và được lật bằng tay”.

Vì vậy, trong một “quy trình thủ công phức tạp”, mạch nha sau khi ngâm được lật bằng xẻng gỗ cứ mỗi bốn giờ xuyên suốt ngày và đêm. Quá trình này kéo dài từ sáu đến bảy ngày.

Cuối cùng, mạch nha sẽ ngưng nảy mầm khi nó được sấy khô trên một trong hai lò nung của nhà máy chưng cất. Đầu tiên, khói bốc lên – và sau đó là không khí nóng – qua sàn lưới (và cuối cùng là ra khỏi ống khói nổi tiếng của nhà máy chưng cất) để làm khô mạch nha xanh ẩm, tạo cho nó hương thơm than bùn thoang thoảng.

Tại Nhà máy xay mạch nha Porteus của nhà máy chưng cất Bowmore, hạt khô được nghiền thành “grist”, hoặc gọi là bột, trước khi đưa đến Mash House, nơi họ sẽ bổ sung thêm nước nóng và giúp nó sẽ trở thành “wort”- một chất lỏng có đường và là bước tiến gần hơn đến việc trở thành rượu whisky. “Wort” được đổ đầy vào một trong sáu Washbacks Oregon Pine – thùng lên men được các nhà máy chưng cất sử dụng – nơi các thợ chưng cất thêm men để bắt đầu quá trình lên men. Số rượu đã được rửa còn lại, giống như một loại bia mạch nha, có độ ABV khoảng 8%. 

Sau khi được đặt vào các ấm đun trong bộ ảnh tĩnh thứ nhất bằng đồng của The Stillhouse, hỗn hợp sủi bọt và cồn sẽ bốc hơi bay lên qua cổ của bộ ảnh tĩnh và nguội lại thành chất lỏng, và độ ABV từ đó tăng lên 22%. Nó được chưng cất lần nữa trong bộ ảnh tĩnh thứ hai cho đến khi được thu thập trong Tủ đựng rượu của Bowmore, nơi các thợ chưng cất chỉ giữ lại một trong ba phần của nó – Heart Of The Run, phần trong suốt với 69% ABV. Cuối cùng, chất lỏng trong suốt được đưa đến Hầm số 1 của Bowmore để ủ.

Tại hầm này, rượu whisky được ủ trong các thùng rượu và ngâm trong không khí mặn của Islay trong tối thiểu chín năm (nhiều hơn sáu năm so với yêu cầu tiêu chuẩn).

Một Thứ Thức Uống Tinh Tế

Đương nhiên, những loại rượu được nuôi dưỡng qua nhiều thế hệ như vậy không hề rẻ. Rượu whisky lâu đời nhất của nhà máy chưng cất, Bowmore STAC 55 năm tuổi, đã được bán với giá kỷ lục £562.500 trong một cuộc đấu giá gần đây – một lời nhắc nhở về sự hấp dẫn của rượu whisky như một món đồ sưu tầm.

Tuy nhiên, Daryl cho thấy anh ấy thà thấy rượu whisky quý hiếm trong tay của một người am hiểu rượu hơn là một nhà sưu tập – kiểu người sẽ không quan tâm đến chi phí và mở nó cho một dịp rất đặc biệt.

Không giống như những món đồ sưu tầm khác như đồng hồ, xe hơi hoặc đồ trang sức, rượu whisky có vẻ đẹp phù du, và nét đẹp không chỉ nằm ở màu hạt dẻ ấm áp của Bowmore 29 năm tuổi hay màu nâu đỏ đậm của Bowmore 40 năm tuổi, mỗi loại đều có những đặc điểm rất riêng biệt. Bạn có thể uống rượu whisky nhưng một khi bạn đã uống nó, nó sẽ biến mất mãi mãi.

“Nhìn xem, 40 hoặc 50 năm trước, những người đã làm ra các chai rượu này, những người có lẽ không còn ở đây nữa, sẽ muốn chúng ta thưởng thức nó” ,anh ấy khẳng định. “Giống như rượu vang hảo hạng, đây là một quyết định quan trọng khi lựa chọn thời điểm nào để mở chai rượu và ai sẽ được thưởng thức chung với bạn”.

Sự Giao Thoa Các Nền Văn Hóa

Tất nhiên, Daryl Haldane cũng lưu ý đến mức giá khi anh ta đeo một đôi găng tay trắng và nhấc chai Bowmore X Aston Martin – ARC-52 ra khỏi hộp – một trong số 100 chai duy nhất từng được sản xuất.

Đó là một chai rượu với điêu khắc đặc biệt – video quảng cáo của chai rượu còn để nó bay lơ lửng như một UFO trên các thung lũng Scotland, giữa các tòa nhà cao tầng đô thị và bên ngoài nhà máy chưng cất Bowmore.

Để tăng thêm sự độc đáo, một trong những chiếc nắp bằng sợi carbon bóng bẩy của chai rượu đã được làm theo phong cách kỹ thuật Nhật Bản gọi là Mokume-Gane, tạo cho đồ kim loại – giống như kiếm samurai – có lớp vân gỗ.

Được kết hợp với nắp chai rượu độc nhất vô nhị, nó gợi nhớ đến những tảng đá trên vịnh Loch Indaal, nơi có nhà máy chưng cất Bowmore, và bên trong thùng rượu, giống như thùng được sử dụng để ủ rượu whisky.

“Mọi người hỏi liệu chúng tôi có phải là đối thủ của ngành công nghiệp whisky Nhật Bản không,” Daryl tiếp tục. “Nhưng hoàn toàn ngược lại.” Trên thực tế, một trong những quán rượu yêu thích của ông ấy ở Scotland, The Highlander Inn ở Speyside, không xa Nhà máy chưng cất Macallan, do Tatsuya Minagawa, Nguyên Đại sứ thương hiệu Suntory châu Âu điều hành.

“Tôi rất yêu thích quán đó. Ông Minagawa có rất nhiều kiến ​​thức để chia sẻ cũng như một bộ sưu tập rượu whisky Nhật Bản đáng ghen tị.”

Ranh Giới Giữa Đam Mê Và Hâm Mộ 

Cho tới nay, chai Bowmore X Aston Martin – ARC-52 đắt giá vẫn được đậy kín. Nhưng Daryl vẫn được chia sẻ với mọi người chai Bowmore 1969 và điều đáng ngạc nhiên là rượu của nó có màu mật ong nhạt mặc dù đã ủ lâu năm.

Ông ấy lắc lắc ly rượu trước khi nhấp một ngụm. “Bạn thực sự có thể cảm nhận được những hương vị trái cây nhiệt đới nhẹ trong chai Bowmore 18 tuổi đã trở nên mạnh mẽ hơn. Có một chút vị chát – điều hiển nhiên khi ủ rượu 50 năm – nhưng vị khô đã rút đi và bạn có được mùi vị ngọt của quả xoài và đu đủ, và hương thảo dược này của cây xô thơm hoặc thậm chí là bạc hà và bạch đàn,” ông ấy nói, nhắm mắt một cách hài lòng, và một lần nữa, ông lại rơi vào ở đâu đó ranh giới giữa một người đam mê và một người hâm mộ.