“Âm nhạc đối với anh quan trọng như Fox News đối với Trump vậy. Thiếu nó anh không sống được.” Lee Lam kiêm DJ Scarry Potter của Piu Piu tin vào sức mạnh tích cực của âm nhạc, và đã truyền tải nó qua bản Mix của anh.
Tua lại một chút nhé. Thời niên thiếu của Lee được chia đều cho hai thành phố Sài Gòn và Pa-ri. Song do niềm đam mê bất tận với ngôn ngữ và văn hoá Trung Hoa, Lee dự định chuyển đến sinh sống tại Bắc Kinh sau khi tốt nghiệp Trung học phổ thông trong vòng một năm. Nhưng Trung Quốc mê hoặc anh chàng này đến nỗi thay vì quay lại Pháp để học đại học, anh tiếp tục chuyển đến thành phố Thượng Hải.
Rồi anh bắt tay vào xây dựng một trang website viết về cuộc sống tại Trung Hoa về đêm. Trang web bất ngờ lọt vào “mắt xanh” của một công ty sự kiện, sau này trở thành công ty chuyển tổ chức những sự kiện âm nhạc lớn nhỏ. Năm năm sau đó, công ty phát triển thành một đại lý quảng cáo hùng mạnh. “Và lúc đó anh nhận ra mình ghét ngành quảng cáo và những người làm quảng cáo,” Lee cười nhếch môi “Anh tự nhủ với bản thân mình sẽ chuyên tâm vào âm nhạc thôi.”
Mẹ của Lee sinh sống tại Sài Gòn và đó là lí do anh thường xuyên về thăm thành phố. Rồi cũng có một ngày anh nhận ra sự bùng nổ mạnh mẽ của thế hệ trẻ với sự hội nhập văn hoá chưa từng có tại đây. “Đã đến lúc trở về và làm một điều gì đó có ý nghĩa.”
Và thế là Lee lập nên Piu Piu cùng hai đối tác nữa. Anh cũng tiếp tục thành lập Piu Piu Records, một công ty thu âm và phân phối âm nhạc. “Anh mở thêm Piu Piu thứ hai, gọi là Piu Piu (L!VE) và Bip Bip, một quán bar ở Quận 2, nhưng nó không đạt được thành công như anh mong đợi.”
Trong năm nay, Lee quyết định lấn sân vào ngành F&B. Bắt đầu bằng việc gia nhập Saigon Cider, loại bia lên men từ táo hữu cơ thủ công đầu tiên ở Việt Nam. “Thử một chút đi, ngon cực ấy!” Lee hào hứng nói.
Lee cũng là một trong những “người cầm đầu” dự án GOODHOOD, nền tảng online đầu tiên dành riêng cho cộng đồng Hip Hop châu Á. Dự án này sẽ bắt đầu vào tháng 9, và là nguồn thông tin đáng tin cậy về sự phát triển của âm nhạc Hip Hop ở từng quốc gia châu Á.
Trải nghiệm đáng nhớ đầu tiên với âm nhạc của anh là gì?
Với câu hỏi này, anh có hai câu trả lời. Phiên bản “cool ngầu” là: Bố mẹ anh từng sở hữu đĩa CD album đầu tiên của Eric B & Rakim, và những album ca nhạc tuyệt vời của rapper ngươi Pháp MC Solaar. Anh còn nhớ những tháng ngày tuổi thơ nghe đi nghe lại hai thần tượng này. Anh mới nghe lại gần đây và vẫn thấy âm nhạc của họ thật “đỉnh.”
Còn đây là phiên bản không được “cool” cho lắm: Anh khá chắc đã tự mua những album ca nhạc đầu tiên trong một cửa tiệm gần chợ Bến Thành vào năm 98. Album đó của ban nhạc Backstreet Boys và Spice Girls. Cũng “đỉnh cao” luôn.
Khẩu vị âm nhạc của anh thay đổi như thế nào?
Anh là một đứa trẻ lớn lên tại phía Bắc Pa-ri, nơi chứng kiến thời đại hoàng kim của âm nhạc Hip Hop Pháp. Và nó cứ ngấm dần vào tâm trí, tâm hồn anh. Anh cũng may mắn khi những người bạn của bố mẹ anh giờ đây trở thành huyền thoại âm nhạc của thập niên đó.
Một trong những ví dụ điển hình của những người có tầm ảnh hưởng lớn tới âm nhạc thời ấy là Jacques Massadian, người thành lập nên đài phát thanh đầu tiên mang tên Radio Nova. Chương trình này đã tạo nên tên tuổi cho rất nhiều rapper Pháp đời đầu. Jacques là người đầu tiên đưa anh đi club! Lúc đó anh mới chỉ 15 tuổi, và cùng “thầy giáo” của mình đến câu lạc bộ Rex ở Pa-ri để xem show diễn của Gilles Peterson. Lần đầu tiên anh choáng ngợp bởi dòng nhạc điện tử, DJ và cả trải nghiệm “quẩy” nhiệt nữa.
Thời gian trôi đi, anh 20 tuổi và chuyển đến Thượng Hải sinh sống. Đó cũng là lúc anh một lần nữa gắn kết với nhạc điện tử. Tại Thượng Hải, anh có cơ hội gặp gỡ những nghệ sĩ tuyệt vời, dù chỉ với tư cách ban tổ chức sự kiện hay khán giả nghe nhạc. Boys Noize, Booka Shade, Paul Kalkbrenner, và Gui Boratto là một vài cái tên nổi bật mà anh nhớ nhất.
Và cuối cùng, anh quay lại với đam mê đầu tiên của anh – nhạc hip hop vào bốn năm trước. Từ đó anh trung thành với dòng nhạc này và nghe hip hop mỗi ngày. Anh có thể nghe 24 giờ mỗi ngày đến lúc anh chết cũng được ấy.
Đâu là thể loại nhạc bị đánh giá thấp? Và thể loại được tung hô quá đà?
Anh thấy nhạc UK garage nên được biết đến nhiều hơn và trân trọng hơn. Nó tượng trưng co cả một thế hệ. Thể loại này kết hợp các yếu tố âm nhạc một cách rất hài hoà – cấu trúc bộ gõ 4/4 đặc trưng, sự nhấn lệnh, dây mặt trống và cái chũm choẹ.
UKG thì không thể thiếu những biến tấu sáng tạo của giọng ca gốc. Bọn anh “xào nấu” nó lên những tông phù hợp với nhịp điệu bài hát.
UKG thật sự tuyệt vời nhưng thật đáng tiếc là tuổi đời của nó thật ngắn ngủi. Chớm nở vào đầu những năm 90 song không còn được quan tâm đặc biệt giữa những năm 2000. Nhưng ảnh hưởng của nó khá đáng kể khi những dòng nhạc tương đương như bassline và dubstep rất nổi hiện giờ được sinh ra từ đó.
Polka là thể loại âm nhạc được tung hô quá đà. Mẹ anh lai Morocco và Nga, bố anh mang hai dòng máu Việt, Pháp, nên anh sinh ra đã ghét nhạc polka rồi.
Khi nghe bản mix này của anh, người nghe sẽ có tâm trạng như thế nào?
Sau khi nghe những bài hát này, anh chắc chắn rằng bạn sẽ trở thành một phiên bản tốt hơn bản thân của hiện tại. Anh nói thật đấy! Đây là những ca khúc cho một thế giới hoà bình.
Vậy anh có thể mô tả chi tiết mười bài hát anh đã chọn không?
Bắt đầu bản Mix với bài hát khá buồn ‘Blinded By The Lights’ của The Streets. Dù giai điệu thư giãn, lời lẽ của bài hát gợi nỗi cô đơn trong sâu thẳm tâm hồn mặc những xa hoa của vật chất. Album ‘Original Pirate Material’ là một huyền thoại không bao giờ lỗi thời.
Tiếp đó là bản ‘Cho Wavy De Gomene’ của JP The Wavy – một bài hát khiến bạn cứ lắc lư theo nhịp nhạc mãi không thôi. Cẩn thận đó, nghe một lần là nhớ cả tuần luôn.
Kế tiếp là một thế giới hoàn toàn khác. Giây phút bài hát ‘Sufi Woman’ của Jidenna được bật lên, bạn sẽ phải thốt lên “Oa, bài này thật khác biệt”. Nghe như thể âm nhạc địa phương của vùng Trung Đông và châu Phi. Thật khó để tìm được một nghệ sĩ người Mỹ sử dụng các yếu tố âm nhạc “ngoại lai”, nhưng Jidenna đã chứng minh điều này hoàn toàn có thể.
Ngay sau đó là ca khúc “Mo Bamba” của Sheck Wes. Anh gọi nó là “quốc ca” cho thế hệ của anh. Và anh biết anh không phải là người duy nhất nghĩ như vậy. Khi anh bật bài này trong club, đám đông hò reo như thể đó là một bài hát rất có ý nghĩa với họ.
Và rồi ‘It G Ma’ của Keith Ape là sự bắt đầu của một thập niên mới. Các fan nhạc hip hop châu Á được gắn kết với nhau qua bản nhạc Nhật Bản nay. Họ trở nên nổi tiếng tại cả nước Mỹ xa xôi.
Một ngã rẽ khá bất ngờ tiếp theo đưa chúng ta đến với ‘Lời Thỉnh Cầu’ của Suboi. Anh hay nghe phiên bản nhạc jazz hơn là bản gốc – nó làm dịu lại một chút những âm thanh mạnh mẽ bạn vừa nghe.
Sau khi thư giãn với Suboi, chúng ta lại hăng hái “chiến đấu” với Vic Mensa và Kanye West. Thực sự nếu không có cảm xúc gì khi nghe bài ‘U Mad’ của Vic Mensa, anh sẽ nghĩ bạn là người vô hồn đấy!
Rồi hai năm trước, bọn anh sáng tác nên bời ‘Kỳ Lạ’. Đó là sự kết hợp ăn ý đầu tiên giữa những rapper người Việt, ban nhạc 95 Generation và rapper người Pháp, Killason. Một sự hội nhập phương Tây tưởng chừng không thể nhưng lại mỹ mãn vô cùng, đến mức bọn anh làm hẳn một phim ngắn tài liệu về nó. Cùng đón chờ nhé!
Lại nhẹ nhàng vài chút với bài hát ‘Đôi’ của Lil Wuyn. Anh hay cho bạn bè người nước ngoài nghe bản nhạc này để họ trầm trồ trước thể loại nhạc trap Vệt. Beat và flow đơn giản và có thể khiến bạn buồn ngủ đó, nhưng chẳng phải bạn đang muốn thư giãn hay sao?
Tiếp theo là ca khúc ‘The Guy’ của Kafe.Hu. Kafe là rapper giỏi nhất và thực tiễn nhất anh có cơ hội hợp tác cùng. Anh có thể cảm nhận tính cách nồng ấm trong âm nhạc của ảnh. Bạn hãy nghe và xem lời anh nói có đúng không nhé!
RAMENGVRL thể hiện sức mạnh nữ quyền với ‘Bitch I’m Me’. Những lúc đánh mất tự tin về bản thân, hãy tìm đến bài hát này như một bài thuốc trị liệu hiệu quả. Đây cũng là bài hát khiến bạn “xách giày lên và lết tới phòng gym”. Ca sĩ người Indonesia này là một trong những nghệ sĩ tiềm năng nhất châu Á.
Và cuối cùng là ‘Retrograde’ mang đậm âm hưởng hoài cổ của Wean & Naomi. Họ là cặp đôi người Sài Gòn cùng phong cách điển hình của thập niên 90, với sự tương phản tưởng chừng ngẫu nhiên mà ăn ý vô cùng. Bài hát này trở nên nhẹ nhàng vào khúc cuối, nghe sau một ngày dài mệt nhoài thì hợp lý vô cùng. Wean vừa ra mắt ca khúc “AI BIẾT” vào ngày 30 tháng 8 vừa rồi, đừng bỏ lỡ nhé!